Gdańsk-Oliwa, 31 sierpnia 2023 r.

Czcigodni Księża Proboszczowie,
Duszpasterze i Nauczyciele Religii,
Rodzice i Uczniowie

Kierując się dobrem nauczania religii w naszej Archidiecezji, zarówno jakością prowadzonych zajęć, jak i względami prawnymi, dnia 19 stycznia 2010 roku na terenie Archidiecezji Gdańskiej został wprowadzony Indeks Katechizacji, który „jest wewnętrznym dokumentem kościelnym, potwierdzającym uczestnictwo w szkolnym nauczaniu religii. Stanowi świadectwo świadomego wyboru nauki religii przez rodziców i ucznia. Każdy uczeń – posiadacz Indeksu – będzie się nim legitymował wobec władz kościelnych w ramach czynności duszpasterskich, wymagających poświadczenia udziału w katechizacji szkolnej. Chodzi zwłaszcza o przygotowanie do przyjęcia sakramentów i sytuację ubiegania się o funkcję rodzica chrzestnego”. (Zn. akt. IV F/9/2010)

Po trzynastu latach dostrzegamy, że sytuacja w sferze nauczania religii ulega niepokojącym zmianom. Choć nie brakuje wartościowych działań nauczycieli religii oraz wspaniałych osiągnięć ich uczniów, to w podejściu coraz większej liczby osób katecheza szkolna dostrzegalnie traci na znaczeniu. Ten stan odsłania poziom wiary i praktyk religijnych w naszym społeczeństwie. Bywa tak, że i sami katecheci tracą poczucie sensu swojej pracy albo sensu obecności nauczania religii w szkole. Powtarzane są wtedy slogany środowisk laickich o tym, że katecheza powinna zostać usunięta ze szkół. Twierdzą tak nawet niektórzy księża. Nasuwa się pytanie: Kto będzie głosił Ewangelię tym uczniom, którzy do Kościoła już nie przychodzą? Czy rezygnacja jest chrześcijańską odpowiedzią na trud i przeciwności napotykane w katechizacji? Chrystus nie obiecywał, że misja nauczania będzie łatwa, wręcz przeciwnie. Jeśli jest trudna, to też szczególnie przez Niego błogosławiona i wspierana.
Stajemy dziś wobec palącego wyzwania do jeszcze gorliwszego nauczania religii, do merytorycznego przekazu prawd wiary tak w rodzinach, w parafiach, jak i na poziomie nauczania szkolnego. W tym miejscu dziękuję Księżom, Nauczycielom zakonnym i świeckim za ich wysiłki i poświęcenie w aktualnych okolicznościach.

Jednocześnie pragnę zwrócić uwagę, że obok katechizowania ku relacyjności, gdzie na pierwszym miejscu jest zawsze człowiek, ważnym zagadnieniem nauczania religii jest aspekt prawny. Wyrazem tego jest właśnie Indeks Katechizacji, potrzebny chociażby w świetle przepisów o danych osobowych, jak również przy okazji działań duszpasterskich.
Warunkiem skuteczności tego dokumentu jest egzekwowanie go na każdym etapie życia religijnego osoby katechizowanej, tak w środowisku szkolnym, jak i parafialnym (katecheza sakramentalna, biuro parafialne, wizyta duszpasterska). Upragnione efekty zapewne będą widoczne dopiero po dłuższym czasie.

Ujednolicenie naszego podejścia jest konieczne dla spójnego działania we wszystkich parafiach. Umożliwi to właściwe odniesienie do uczniów regularnie uczęszczających na lekcje religii, a także tych, którzy zapisują się tylko ze względu na przygotowanie sakramentalne. Weryfikacja Indeksu pozwoli dobrać odpowiednie wymagania, zależne od poziomu katechizacji.
Jednakowe podejście do Indeksów katechizacji powinno dać poczucie poważniejszego traktowania przedmiotu religii i nakłonić do głębszego przemyślenia kwestii wypisywania się. W jakimś stopniu powinno również uchronić od nieuczciwości w procesie przygotowania do sakramentów, np. od wybierania parafii z mniejszymi wymaganiami (bez wglądu w życie religijne i katechizację kandydata). Mamy sygnały, że takie działania budzą w innych kandydatach poczucie niesprawiedliwości w Kościele: „Skoro nie trzeba się starać, to po co to robić?”. To wpływa negatywnie na całkowite podejście do wiary młodego człowieka.

Oczywiście Indeks katechizacji nie jest „lekarstwem na wszystko”, ale jednym z narzędzi pozytywnej weryfikacji katechizacji naszych wiernych. Z pewnością okazanie go duszpasterzowi jest zawsze powodem do spotkania, rozmowy i zadania sobie ważnych pytań.

Dlatego proszę wszystkich Księży Proboszczów o zaopatrzenie dzieci i młodzieży w swojej parafii w Indeks Katechizacji. Nauczycieli religii proszę o pomoc w dystrybucji i późniejszym uzupełnianiu Indeksu, a Rodziców i uczniów o rzetelność w jego użytkowaniu.

Praktyczne zastosowanie Indeksu jest opisane na jego okładce. Informacje o sposobie nabywania i dystrybucji można uzyskać w Wydziale Katechetycznym.

Na trud głoszenia Ewangelii w środowiskach parafialnych i szkolnych z serca błogosławię

/-/ Tadeusz Wojda SAC
Metropolita Gdański